شرح کتاب چهل حدیث حضرت امام خمینی (جلسه دهم)
در اشاره به بعضی قوای باطنیه
آیت‌الله محمد صالح کمیلی در ادامه سلسله مباحث اخلاقی با محوریت شرح کتاب چهل حدیث امام خمینی (ره) در مسجد سلماسی قم فرمود:
بدان که خداوند تبارک و تعالی به ید قدرت و حکمتش در عالم غیب و باطن نفس قوایی خلق فرموده دارای منافع بیشمار و آنچه مورد بحث ما است در این مورد سه قوّه است و آن «واهمه» و «غضبیه» و «شهویه» است. و هر یک از این قوا منافع کثیره دارند از برای حفظ نوع و شخص و تعمیر دنیا و آخرت، که علما ذکر کرده اند و اکنون ما را به آن احتیاجی نیست. آنچه لازم است در این مقام تنبه دهم آن است که این سه قوّه سر چشمه تمام ملکات حسنه و سیّئه و منشأ تمام صور غیبیه ملکوتیه است.
و تفصیل این اجمال آنکه انسان همین طور که در این دنیا یک صورت ملکی دنیا وی دارد، که خداوند تبارک و تعالی آن را در کمال حسن و نیکویی و ترکیب بدیع خلق فرموده که عقول تمام فلاسفه و بزرگان در آن متحیر است و علم معرفه الاعضاء و تشریح تاکنون نتوانسته است معرفت درستی به حال آن پیدا کند و خداوند انسان را از بین مخلوقات امتیاز داده به حسن ترکیب و جمال نیکو منظر، کذلک از برای او یک صورت و شکل ملکوتی غیبی است، که آن صورت تابع ملکات نفس و خلق باطن است در عالم بعد از موت، چه برزخ باشد یا قیامت.
صورت ملکی و صورت ملکوتی غیبی
انسان اگر خلق باطن و ملکه و سریره اش انسانی باشد، صورت ملکوتی او نیز صورت انسانی است. ولی اگر ملکاتش غیر ملکات انسانی باشد، صورتش انسانی نیست و تابع آن سریره و ملکه است.
مثلا اگر ملکه شهوت و بهیمیت بر باطن او غلبه کند و حکم مملکت باطن حکم بهیمه شود، انسان صورت ملکوتیش صورت یکی از بهائم است مناسب با آن خلق.
و اگر ملکه غضب و سبعیّت بر باطن و سریره اش غلبه کند و حکم مملکت باطن و سریره حکم سبع شود، صورت غیبیه ملکوتیه صورت یکی از سباع است.
اگر وهم و شیطنت ملکه شد و باطن و سریره اش دارای ملکات شیطانیه شد، از قبیل خدعه، تقلب، نیمه، غیبت، صورت غیب و ملکوتش صورت یکی از شیاطین است به مناسبت آن. و گاهی ممکن است به طریق ترکیب دو ملکه یا چند ملکه منشأ صورت ملکوتی شود. آن وقت به شکل هیچیک از حیوانات نمی شود، بلکه صورت غریبی پیدا می کند که هیچ آن صورت مدهش و موحش بد ترکیب در این عالم سابقه ندارد.
از پیغمبر خدا، صلّی الله علیه و آله، نقل شده که بعضی مردم در قیامت محشور می شوند به صورتهایی که نیکوست پیش آنها میمون [ها] و و انترها. بلکه ممکن است از برای یک نفر در آن عالم چند صورت باشد، زیرا که آن عالم مثل این عالم نیست که یک چیز بیش از یک صورت قبول نکند. و این مطلب مطابق با برهان نیز هست و در محل خود مقرر است.
شر ح حدیث قدسی| چگونگی رفتار خداوند با دو گروه از مردم
عِدَّهٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلْأَشْعَرِیِّ عَنِ اِبْنِ اَلْقَدَّاحِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ : قَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ عِزَّتِی وَ جَلاَلِی لاَ أُخْرِجُ عَبْداً مِنَ اَلدُّنْیَا وَ أَنَا أُرِیدُ أَنْ أَرْحَمَهُ حَتَّى أَسْتَوْفِیَ مِنْهُ کُلَّ خَطِیئَهٍ عَمِلَهَا إِمَّا بِسُقْمٍ فِی جَسَدِهِ وَ إِمَّا بِضِیقٍ فِی رِزْقِهِ وَ إِمَّا بِخَوْفٍ فِی دُنْیَاهُ فَإِنْ بَقِیَتْ عَلَیْهِ بَقِیَّهٌ شَدَّدْتُ عَلَیْهِ عِنْدَ اَلْمَوْتِ وَ عِزَّتِی وَ جَلاَلِی لاَ أُخْرِجُ عَبْداً مِنَ اَلدُّنْیَا وَ أَنَا أُرِیدُ أَنْ أُعَذِّبَهُ حَتَّى أُوَفِّیَهُ کُلَّ حَسَنَهٍ عَمِلَهَا إِمَّا بِسَعَهٍ فِی رِزْقِهِ وَ إِمَّا بِصِحَّهٍ فِی جِسْمِهِ وَ إِمَّا بِأَمْنٍ فِی دُنْیَاهُ فَإِنْ بَقِیَتْ عَلَیْهِ بَقِیَّهٌ هَوَّنْتُ عَلَیْهِ بِهَا اَلْمَوْتَ.
ترجمه
به عزت و جلالم قسم، به راستی که من بنده‌ای را که برایش خیر و رحمت ابدی خواسته باشم از دنیا خارج نمی‌کنم (نمی‌میرانم.) مگر آنکه جزای تمام خطاهایش را به طور کامل در همین دنیا به او می‌چشانم. [تا پس مرگ گناهی نداشته باشد] خواه با مبتلا شدنش به بیماری. خواه با گرفتار شدنش به تنگدستی. خواه با مبتلا شدنش به خوف و هراس در دنیا. و اگر باز هم از گناهانش چیزی باقی ماند با سختی در جان دادن او را پاک خواهم کرد.
به عزت و جلالم قسم، به راستی که من بنده‌ای را که برایش عذاب در نظر گرفته باشم را از دنیا خارج نمی‌کنم. (نمی‌میرانم) مگر آنکه جزای هر کار نیکی که کرده باشد را به طور کامل در همین دنیا به او می‌رسانم. [تا پس مرگش تنها جزای گناهانش باقی بماند.] خواه با سلامت کامل در بدنش، خواه با وسعت رزق و ثروتش. خواه با امنیت و راحتی اش در دنیا و اگر باز هم از کار‌های نیکش چیزی باقی ماند با آسان گرفتن جان دادنش.
الکافی – جلد۲ – صفحه۴۴۴
دانلود صوت بیانات حضرت آیت الله کمیلی خراسانی در شرح کتاب چهل حدیث حضرت امام خمینی (جلسه دهم)
مدّت زمان ۳۶:۲۲ دقیقه
تاریخ:۱۴۰۳/۰۲/۰۹
مکان: قم- مسجد سلماسی
یک پاسخ
با سلام.
لطفا بخش های دیگر نیز کامل شود و جلسات دیگر هم بارگزاری شود